Laden Çiçekleri (Cistus): Doğanın Zarif Kaya Gülleri**

Laden çiçekleri, Türkçe'de kaya gülü olarak bilinen ve *Cistaceae* (Ladengiller) familyasına ait bitki türlerinin ortak adıdır. Her dem yeşil, küçük boylu çalı formunda olan bu bitkiler, yaban gülüne benzeyen beyaz ve pembe renkli, gösterişli çiçeklere sahiptir. Taşlık ve kayalık arazilerde yetişebilen laden bitkileri, özellikle Akdeniz çevresine özgüdür.

**Türler ve Yayılım Alanları**
Dünya genelinde 52 türü bulunan laden bitkileri, Fas ve Portekiz'den Ortadoğu'ya, hatta Kanarya Adaları'na kadar geniş bir coğrafyada görülür. Türkiye'de ise doğal olarak yetişen 5 türü bulunmaktadır. Bu bitkiler, özellikle Akdeniz iklimine sahip bölgelerde kuraklığa ve soğuğa dayanıklı yapılarıyla dikkat çeker.

**Botanik Özellikleri**
Laden çiçekleri, tam güneşli ortamları ve iyi drenajlı kireçli toprakları sever. Uçucu yağ içeren yaprakları, parfüm ve gıda sanayisinde kullanılmasının yanı sıra arı ve kelebekleri cezbetmesiyle biyolojik çeşitliliği destekler. Çiçekler genellikle yazın açar ve kısa ömürlüdür, ancak sürekli yeni çiçek açarak bitkinin dekoratif görünümünü korur. Meyvesi kapsül şeklindedir.

**Çeşitleri**
Birçok melez ve kültür çeşidi bulunan laden bitkilerinin Türkiye'deki önemli türlerinden biri *Cistus creticus* (Girit kayagülü veya tüylü laden) olarak bilinir. Yaklaşık 1 metre boylanabilen bu tür, pembe çiçekleriyle dikkat çeker. Yapraklarından elde edilen "ladenum" adlı reçine, parfüm ve sabun yapımında kullanılır. *Cistus salviifolius* ise beyaz çiçekleriyle tanınır ve "kartli" olarak anılır.

**Ekolojik ve Kültürel Önemi**
Laden adı, bu bitkilerin yapraklarında bulunan "ladenum" adlı reçineden gelir. Eski Yunanca'da "cistus" kelimesi ise sepet anlamına gelir ve bu bitkilerin tarih boyunca sepet yapımında kullanıldığına işaret eder. Kuraklığa dayanıklı yapısıyla toprak koruma açısından da ekolojik faydalar sağlar.

**Peyzajda Kullanımı**
Laden çiçekleri, park ve bahçelerde süs bitkisi olarak sıklıkla tercih edilir. Gösterişli çiçekleri ve yıl boyu yeşil kalan yapraklarıyla peyzajda görsel zenginlik sunar. Ayrıca kuru ve zorlu koşullarda gelişebilmeleri nedeniyle bakım gereksinimi düşük bir bitkidir.




LADEN ÇİÇEKLERİ ( CİSTUS )

İki laden ( cistus )  türü  bir arada. Solda - beyaz çiçekli. Kartli ( Cistus salviifolius )
Sağda - pembe çiçekli: Karagan ( Cistus parviflorus )
Kaya gülü ya da Türkçe adı ile laden, Cistaceae ( ladengiller )  familyasının cinstus cinsini oluşturan bitki türlerinin ortak adıdır. Her dem yeşil, yaban gülüne  benzeyen beyaz  ve pembe renkli, gösterişli çiçekli küçük boylu çalılardır. Meyve kapsüldür.  Çok fazla  melezleri ve kültür çeşitleri vardır.  Park ve bahçelerde  süs bitkisi olarak yetiştirilir.  Dünyada kaya gülü adı ile bilinir.  Kuru, kayalık ve taşlık  yerleri sever.  Akdeniz çevresinde, Fas ve Portekiz'den Ortadoğu'ya ve Kanarya Adaları'na kadar geniş bir bölgeye yayılmıştır. Laden adı, bu bitkilerin bazı türlerinin yapraklarında bulunan, 'ladenenum' adlı bir tür reçineden gelir.  Cistus, Eski Yunanca sepet demektir, sepet yapımında kullanıldığını işaret eder. Tam güneşli yerleri ve iyi drenajlı kireçli  toprakları sever. Kuraklığa, soğuğa dayanıklıdır.  Uçucu yağ taşır,  parfüm  ve gıda sanayinde kullanılır. Arı ve kelebekleri çeker.
Dünyada 52 türü vardır, yurdumuzda doğal olarak  5 türü yetişir.

1 - Laden ( Cistus creticus ): Diğer adları: Girit kayagülü, Bodur pinar, Tüylü laden, Karağan, Karahan, Pembe çiçekli laden, Pamukluk.
En fazla 1 m kadar boylanan, her dem yeşil,  pembe çiçekli bir çalıdır. Makiliklerin olmazsa olmazlarındandır. Karadeniz'den  Akdeniz'e kadar bütün kıyı bölgelerimizde yetişir. Taç yaprakları  kırışıktır, bu özelliği ile diğer türlerden kolayca ayrılır. Çiçek sapı ve taç yaprakları tüylüdür. Yaprağı ve reçinesi ilaç ve gıda sanayinde  kullanılır. Yapraklardan elde edilen 'ladenum', adlı reçine parfüm  ve sabun yapımında kullanılır.