GÜL BAHÇESİ ( Gülistan )

Melez çay gülü ( Hybrid tea rose )
Çiçeklerin kraliçesi olarak kabul edilen gül, gülgiller ( Rosaceae ) familyasının  rosa cinsini oluşturan 2 - 3 m. boylarındaki çalı  türlerine verilen ortak bir  adıdır. Genellikle kışın yaprağını döker, dikenli  ve üzun ömürlüdür ( Azda olsa dikensiz türleri de vardır ).  Çiçekleri gösterişli ve güzel  kokulu olduğu  için, eski çağlardan itibaren  süs bitkisi olarak  yetiştirilmiştir.  Anavatanı Avrasya'dır ( İran, Çin, Anadolu  olabilir ). Bütün dünyada  doğal olarak yetişen yaklaşık 200 kadar gül türü ve çok fazla melezi - kültüvarları  vardır. En fazla kültürü yapılan süs bitkilerin başında gelir.  Türkiye'de yaklaşık 70 kadar gül  türü yetiştirildiği sanılmaktadır. Isparta gülünü ( Rosa x damascena ) kozmetik sanayinde kullanılır.  Ayrca gül çiçeklerinden reçel, gül suyu,  esans elde edilir, yapraklarında çay olur, meyvesi ( kuşburnu ) ve  ağacından yararlanılır. 
Gül, bahçelerde ( gülistan ) peyzaj bitkisi olarak kullanılır.  Kırmızı, beyaz, pembe, turuncu, sarı renklerde yalınkat ve katmerli  çiçek açarlar.  Az da olsa siyah, mor, ve mavi renkli çiçek açan türleri de vardır. Bodur, yediveren, sarmaşık ve sadberk( katmerli ) çeşitleri vardır. İslam dininde  gül 'Muhammed'i temsil eder.

Bahçe gülleri yetiştirilmeye ilk defa Çin'de,  Chou hanedanlığı döneminde  başladığı sanılmaktadır. MÖ.600 yılarında Roma ve Yunanistan'da gül yetiştirildiği bilinmektedir. Babil'in Asma Bahçeleri gülleri ile bilinir. Gülhane Parkı adını burada yetiştirilen güllerden almıştır.  Bugün bahçelerde yetiştirilen melez güllerin çoğu  Çin gülü ( Rosa chinensis  )  ile  Damask, Gallica, Alba, Contifolia ve Moas gibi doğal güllerin  yapay melezlemesi  ( hybrid ) sonucu elde edilmiştir. Bahçelerde yüzyıllardır yetiştirilen güllerin, bunun sonucunda çok fazla melez ( hybrida ) ve kültüvarları  üretilmiştir. Çiçekleri bakımından, boyları bakımından, çiçek açma zamanına göre ve katmerli çiçekleri bakımlarından daha çok gruplandırılırlar. Ayrıca bodur, yediveren, sarmaşık ve sadberk  çeşidleri  vardır.

Güller türlerine göre yılda bir kez, bir kaç defa veya yıl boyu ( yedi veren ) çiçek açarlar.  Gül, havadar  yerleri ve geçirimli, asitli,  humuslu toprakları sever. Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır. Çelikle, tohumla,  aşıyla ve kökten ayırma ile üretilir.

Gül, şairlere ilham kaynağı olmuştur. İran'lı, ünlü şair Ömer Hayyam'ın 'Gül Bahçesi' adlı ünlü dörtlüğü ile yazıma son verirken, sizleri değişik zamanlarda çektiğim güllerimle başbaşa bırakıyorum.  İyi seyirler.     
GÜL BAHÇESİ
Gece gül bahçesinde ararken seni
Gülden gelen kokun sarhoş etti beni
Seni anlatmaya başlayınca güle
Baktım kuşlar da dinliyor hikayemi.
Ömer Hayyam